Holter ciśnieniowy (ABPM) – informacja o badaniu
Nadciśnienie tętnicze jest jedną z najczęstszych chorób układu krążenia. Częstość występowania nadciśnienia tętniczego oceniana jest na 30-45% populacji i rośnie wraz z wiekiem. W większości przypadków nadciśnienie tętnicze nie daje żadnych objawów. Nieleczone, istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia poważnych powikłań sercowo-naczyniowych, takich jak: zawał serca, niewydolność serca, udar mózgu czy niewydolność nerek.
Metody oceny wartości ciśnienia tętniczego
- - pomiary ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim
- - pomiary ciśnienia tętniczego wykonywane przez pacjenta w domu
- - ABPM (ang. ambulatory blood pressure monitoring) - automatyczne monitorowanie ciśnienia tętniczego, czyli tzw. "holter ciśnieniowy"
Pomiar ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim
Pomiar ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim pozwala na wstępną ocenę wartości ciśnienia tętniczego, umożliwia wykrycie nieprawidłowych różnic wartości ciśnienia tętniczego na obu kończynach górnych czy też nieprawidłowego spadku ciśnienia tętniczego podczas przyjęcia pozycji pionowej. Wartości ciśnienia uzyskane w gabinecie lekarskim są zwykle wyższe niż zmierzone poza gabinetem lekarskim podczas pomiarów domowych bądź metodą ABPM. Jedną z przyczyn może być tzw. „nadciśnienie białego fartucha”. Spotyka się też sytuację odwrotną, czyli tzw. nadciśnienie tętnicze ukryte, kiedy w pomiarach wykonywanych w gabinecie lekarskim ciśnienie tętnicze ma wartości prawidłowe a całodobowa rejestracja ciśnienia tętniczego ujawnia jego podwyższone wartości. Występowanie nadciśnienia tętniczego ukrytego może mieć związek z trybem życia- aktywnością chorego, stresem w pracy i ilością spożywanego alkoholu.
Domowe pomiary ciśnienia tętniczego
- - zapewniają dużą liczbę pomiarów ciśnienia tętniczego w przeciągu wielu dni, uzyskanych w warunkach domowych
- - preferowane są aparaty mierzące ciśnienie automatycznie z mankietem zakładanym na ramię; aparaty mierzące ciśnienie na nadgarstku nie są polecane, z wyjątkiem pomiarów u osób ze znaczną nadwagą i ze skrajnie dużym obwodem ramienia
- - dla celów diagnostycznych należy mierzyć ciśnienie przez kilka kolejnych dni (najlepiej 7 lub więcej) 2 razy dziennie: rano i wieczorem
- - pomiary należy wykonywać w warunkach spokoju, po 5 minutach odpoczynku, w pozycji siedzącej z opartymi plecami i podpartym ramieniem; najlepiej wykonać 2 pomiary w odstępie 1-2 minut
- - w odróżnieniu od holtera ciśnieniowego metoda ta nie informuje o wartościach ciśnienia tętniczego w czasie różnych codziennych aktywności, wartościach ciśnienia w pracy oraz o wartościach ciśnienia w czasie snu
Pomiar ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim jest w wielu przypadkach niewystarczający dla oceny obecności i nasilenia nadciśnienia tętniczego
Holter ciśnieniowy (ABPM)
Holter ciśnieniowy polega na założeniu pacjentowi zestawu do całodobowej rejestracji ciśnienia tętniczego. Zestaw składa się z rejestratora i mankietu. Czas rejestracji to 24-25 godzin. Pomiary dokonywane są co 15-30 minut w ciągu dnia i co 30-60 minut w nocy. Urządzenie umożliwia dokonanie pomiaru ciśnienia na żądanie pacjenta, np. w momencie występowania dolegliwości. Po okresie rejestracji rejestrator jest zdejmowany i podłączany do komputera, Uzyskane wyniki są analizowane przy pomocy odpowiedniego oprogramowania, a następnie oceniane przez lekarza.
Kto decyduje o potrzebie wykonania holtera ciśnieniowego?
Badanie ABPM z reguły wykonuje się na zlecenie lekarza w określonych sytuacjach klinicznych. Jednak, ponieważ jest to badanie nieinwazyjne i bezpieczne, może być wykonane na życzenie pacjenta, bez skierowania od lekarza.
Holter ciśnieniowy nie jest metodą, która zastępuje pomiary domowe, natomiast informacje o ciśnieniu tętniczym uzyskane tą metodą są cennym uzupełnieniem pomiarów ciśnienia wykonanych w gabinecie lekarskim i pomiarów domowych
ABPM JEST BADANIEM POZWALAJĄCYM NA PODJĘCIE WŁAŚCIWYCH DECYZJI TERAPEUTYCZNYCH: ROZPOCZĘCIE BĄDŹ NIE FARMAKOTERAPII, WYBÓr ODPOWIEDNICH LEKÓW I PORy ICH PODAWANIA
Piśmiennictwo
1. Giuseppe Mancia i wsp.: "2013 ESH/ESC Guidelines for the management of arterial hypertension". Journal of Hypertension 2013, 31:1281–1357